به کارگیری ماشین های CNC در آموزش
مالکیت معنوی این مقاله به سایت برقو(زیر مجموعه مجله ساخت و تولید) تعلق دارد و هر گونه کپی برداری حتی با ذکر منبع ممنوع است و پیگرد قانونی دارد.
این مقاله از آرشیو مجله ساخت و تولید برداشته شده است: 2007/12/16
تهيه و تنظيم : فريد خلج – كارشناس ارشد شركت صدرافن گستر
به کارگیری ماشینهای CNC در آموزش
همواره به کارگیری فن آوریهای پیشرفته در یک جامعه صنعتی و جایگزینی آنها با روشهای سنتی توانسته است آن جامعه را از هر حیث به سوی پیشرفت سوق دهد و این امر میسر نمی شود مگر با نیروهای آموزش دیده و کارآمد.
پرواضح است که در این رهگذر مراکز آموزش فنی و حرفه ای و دانشگاهی نقش عمده ای را در پرورش چنین نیروهایی ایفا می کنند، بنابراین روزآمد بودن این مراکز چه از نظر دانش مربیان و چه از نظر ماشین آلات و تجهیزات آزمایشگاهی می تواند کمک شایانی را به این هدف؛ یعنی به کارگیری فن آوریهای نو و پیشرفته در جامعه صنعتی کند.
یکی از این فن آوریها، فن آوری CNC (کنترل عددی کامپیوتری) می باشد که به کارگیری آن در صنایع افزایش دقت و سرعت را در تولید به همراه دارد.
آنچه که در این نوشتار ملاحظه خواهید کرد تشریح شرایط آموزش این فن آوری و نحوه انتخاب تجهیزات مناسب برای مراکز آموزشی می باشد.
تجهیزات و ماشین آلاتی که از طریق رایانه کنترل می شوند دارای سطح دقتی بالایی بوده و همین موضوع حس رضایتمندی بهتری را به دانشجویان در تمام سطوح تحصیلی و دوران تحصیل شان می دهد. همچنین این نوع تجهیزات به دانشجویان اجازه می دهد که بدون توجه به محدودیت طول زمان تحصیل، به طراحی و ساخت قطعاتی بپردازند که تا قبل از آن خارج از توانایی هایشان و یا خارج از طول عمر تحصیلشان تصور می شد. وظیفه اصلی اینگونه تجهیزات و ماشین آلات استفاده از آنها در جهت آموزش مفاهیم CNC است. ماشینهای مذکور دانشجویان را در زمینه ساخت به کمک CNC و قبل از ورود به مراکز صنعتی بزرگ آماده می کنند و آن مراکز آموزشی که این تجهیزات را در خود پذیرفته اند این فرصت را به دانشجویان می دهند که تجربیات کار با چنین سخت افزارها و نرم افزارها را به صنایع منتقل و شرایطی را ایجاد کنند تا نوآوریهایشان در صنایع هرچه بیشتر متجلی گردد.
بنابر آنچه که ذکر شد تجهیزات و نحوه انتخاب آنها برای مراکز آموزشی یک مسئله بسیار مهمی است که هر مرکز آموزشی باید مدنظر قرار دهد.
در حال حاضر اکثر مراکز آموزشی کشور که شامل هنرستانها، مراکز آموزش فنی و حرفه ای،مراکز آموزشی خصوصی و دانشگاهها می باشند با مشکل تجهیز ماشینهای CNC صنعتی مواجه می باشند چرا که این ماشینها هم از نظر حجم زیاد فضایی که اشغال می کنند و هم از نظر سرمایه گذاری اولیه بالا و هزینه زیاد نگهداری و تعمیرات دیگر به صرفه نیستند و از اینروست که اینگونه مراکز مبادرت به تجهیز کارگاه های خود با ماشینهای ابزار CNC آموزشی می نمایند.
ماشینهای مذکور علاوه بر انکه مفاهیم CNC را به خوبی به دانشجویان می آموزند و آموزش استاندارد صنعتی را پوشش می دهند، از سطح ایمنی بالایی نیز برخوردار می باشند. در همه جای دنیا اکثر مراکز آموزشی پیشرفته به این نوع ماشین آلات مجهز می باشند و مربیان به مدد اینگونه ماشین آلات، تکنولوژی های روز دنیا را به زبانی ساده به دانشجویان خود آموزش و توانایی های آنان را قبل از ورود به مراکز صنعتی افزایش می دهند. از سوی دیگر سازندگان این نوع تجهیزات نیز سعی می کنند علاوه بر رعایت نمودن شرایط خاص آموزش در محصولات خود، با برقراری ارتباط مستقیم با مراکز آموزشی نیازهای آموزشی آنها را دریافت کرده و در تولیدات خود لحاظ نمایند و بدین ترتیب مراکز آموزشی هر روز شاهد تغییرات جدید و متناسب تر شدن محصولات با شرایط آموزشی می باشند. قیمت پایین این نوع ماشینها مزید بر علت شده و عملاً خرید یک محصول کاملاً صنعتی و به کارگیری آن در یک مرکز آموزشی تقریباً منسوخ شده و مراکز آموزشی تمایل بیشتری نسبت به خرید چنین محصولاتی به تعداد بیشتر اما با سرمایه گذاری کمتر جهت حفظ و افزایش کیفیت آموزشی خود نشان می دهند.
نکات قابل توجه برای انتخاب و خرید یک ماشین CNC :
علاوه بر آنکه بررسی مشخصات فنی هر ماشین باید مدنظر قرار گیرد ملاحظات دیگری نیز باید مورد توجه باشد که در ذیل به بخشی از آنها می پردازیم:
- آیا ماشین با تکنولوژی روز طراحی شده یا ماشینی با تکنولوژی قدیمی است؟
مسلماً اگر ماشین با تکنولوژی روز طراحی شده باشد و دانشجویان بتوانند به کمک آن سخت افزارها و نرم افزارهای روز را فرا گیرند در آینده بسیار موثرتر و کارآمدتر خواهند بود.
آیا اصول ایمنی آموزش در ماشین رعایت شده است؟
همانگونه که می دانید تجهیزات آموزشی از آن دسته تجهیزاتی می باشند که باید اصول ایمنی به طور کامل در آن رعایت شده باشد. زیرا با این تجهیزات دانشجویان مبتدی مشغول به کار خواهند شد ممکن است اشتباهات فراوانی را به هنگام کار با دستگاه مرتکب شوند و این اشتباهات نباید به خطرات جانی و یا صدماتی که جبران ناپذیر باشد منجر شود. مثلاً یک ماشین CNC آموزشی حتماً دارای یک اتاقک محافظ، یا حداقل حفاظی که از پراکنده شدن براده و پرتاب آن به سمت اپراتور جلوگیری کند، باشد. همچنین دارای کلید توقف اضطراری که در صورت به وجود آمدن مشکلی درحین کار، اپراتور بتواند بلافاصله ماشین را متوقف کند.
آیا کار با سخت افزار ماشین و فراگیری نرم افزارهای مربوط به آن برای مدرس و دانشجویان ساده است؟
سهولت در یادگیری و سادگی کار با ماشین هم مربی وهم دانشجویان را به استفاده بیشتر از ماشین ترغیب می کند و همین امر منجر به رشد آموزش و ایجادخلاقیت آنان می شود.
آیا ماشین قدرت و ابعاد مناسب را جهت فعالیت های آموزشی را دارد؟
مطمئنا هر ماشيني مناسب آموزش نيست زيرا كه ماشين قدرت كافي براي فعاليتهاي آموزشي را نداشته باشد، دانشجويان نمي توانند تا حدودي احساس واقعي از شرايط صنفي را داشته باشند و از طرف ديگر اگر ابعاد قطعه كاري كه ماشين مي تواند بر روي آن عمليات ماشينكاري انجام دهد بسيار كوچك باشد، كاربران آن نمي توانند پروژه هايي كه ابعاد قطعه كار در خارج از حيطه آموزش، مفهوم صنعتي دارد را تجربه کنند.
آيا فضاي اشغال شده توسط اين تجهيزات مناسب فضاي آموزشي مورد نظر مي باشد؟
همه ما با مشكلات كمبود فضاهاي آموزشي در مراكز فني – حرفه اي و آموزشي كشورمان آشنا هستيم و اين نكته مي تواند يك پارامتر موثر در تصميم گيري مديران آموزشي باشد. هر چه سازنده اين ماشين آلات بتواند با توجه به رعايت نمودن ابعاد مناسب فعاليتهاي آموزشي، ماشين را در حجم كوچكتر طراحي کند، مناسبتر و قابل قبول تر خواهد بود.
آيا ماشين داراي دقت كافي است ؟
دقت در ماشين CNC آموزشي معني خاص خود را داشته و دقت بسيار بالا ( در حد ميكرون ) براي ماشينهاي آموزش معمولا توصيه نمي شود زيرا جهت يادگيري مفاهيم CNC نيازي به چنين دقتي نيست و از سوي ديگر هر چه دقت ماشين افزايش يابد با قيمت آن به تناسب بالاتر خواهد بود و خريد ماشين را براي يك مركز آموزشي مشكلتر مي كند.
آيا اين نوع ماشين در محيط هاي صنعتی سبك هم مورد بهره برداري قرار گرفته است ؟
البته اين پارامتر يك پارامتر تعيين كننده بسيار موثر نيست، اما اگر اين ماشين براي بازار صنعتي طراحي و در آن محيط هم استفاده شده باشد براي آموزش بسيار مناسبتر است چرا كه نشان دهنده آنست كه سازنده شرايط واقعي را در محيط صنعتي ملاحظه نموده و آن را در طرح خود مد نظر قرار داده است .
قيمت ماشين ( سخت افزار و نرم افزار رابط ) و همچنين هزينه تعميرات احتمالي آن چقدر است ؟
پاسخ به اين سوال معمولا يكي از اساسي ترين عوامل تصميم گيري در انتخاب يك ماشين آموزشي مي باشد، به دين دليل این كه با توجه به وضعيت و شرايط موجود در مراكز آموزشي كشورمان كه اكثرا با كمبود بودجه مواجه هستند پارامتر قيمت و هزينه هاي خدمات پس از فروش و تامين قطعات يدكي بسيار حياتي بوده و از اينروست كه اخيرا بسياري از مراكز آموزشي جهت تهيه چنين ماشينهايي به خريد محصولات و توليدات داخلي روي آورده اند.
آيا توليد كننده محصول، اطلاعات كافي در زمينه محصولات آموزشي و به طور كلي تجربه اي در اين زمينه دارد ؟
اينكه هر توليد كننده اي ادعاي توليد محصول آموزشي را داشته باشد، در جهان امروز كمي ساده انديشي است زيرا كه تجربه در توليد محصولات آموزشي كالايي گرانبهاست كه هر توليد كننده اي از آن بهره مند نيست كه همين نكته از تفاوتهاي اصلي يك توليد كننده محصول صنعتي با توليد كنندگاني كه سابقه ساخت تجهيزات آموزشي را دارند نمي توانند يك جزوه ساده محصول را در اختيار مركز آموزشي قرار دهند و باید گاهي تا سيلابس هاي درسي آن مركز را نيز در نظر داشته باشند و بر اساس آن جزوات خود را طراحي نمايند .
توليد كننده ماشين چه سطحي از خدمات و پشتيباني را ارائه مي دهد ؟
شايد از پارامتر قيمت يك ماشين ، سطح خدمات و پشتيباني يك توليد كننده مهمتر باشد چرا كه همواره در يك مركز آموزشي نياز به خدمات پس از فروش احساس مي شود و سرعت عمل در ارائه خدمات از سوي توليد كننده مي تواند در كيفيت آموزش تاثير بسزايي داشته باشد بدين دليل كه مشكل پيدا شدن براي هر دستگاه به معناي از رده خارج شدن آن به طور موقت از سيستم آموزش آن مركز بوده و مي تواند صدماتي را به كيفيت آموزشي آن مركز وارد نمايد. خوشبختانه در سالهاي اخير اكثر مراكز آموزشي كشورمان مبادرت به تهيه ماشين آلات خود از توليد كنندگان داخلي نموده اند تا هم از خدمات پشتيباني مطلوب و سريع بهره مند شوند و هم هزينه هاي گزاف خدماتي محصولات خارجي را متحمل نگردند.
مطالب فوق برخي از ملاحضات عمومي جهت تجهيز يك مركز آموزش را بيان کرد ولي تجربيات مراكز آموزشي ديگر در نحوه تجهيز و چگونگي آموزشي نيز مي تواند بسيار ارزشمند باشد زيرا كه كسب هر تجربه اي صرف زمان و هزينه را به دنبال خواهد داشت . در اينجا بي مناسبت نيست كه به سراغ يكي از مراكز آموزشي بسيار قديمي و داراي تجربه آموزشي در زمينه ماشين ابزار رفته و از تجربيات مديران آن مركز بهره مند شويم .
كالج Delgado واقع در جنوب Neworleans ، امسال هشتاد و هشتمين سال تاسيس خود را جشن مي گيرد . اين كالج فني و حرفه اي توسط آقاي ISacc Delgado كه يك فرد ثروتمند و تاجر شهر بود بنيانگذاري شد و كار خود را با دروس تئوري فني آغاز کرد. ارائه دروس ماشين ابزار اين مركز به اندازه خود مركز ريشه در گذشته داشته و زمانيكه برنامه آموزشي CNC نيز به اين مركز اضافه شد، جهش بسيار چشمگيري در صنعت آن منطقه به وجود آورد به طوريكه تعداد كم اپراتور CNC در آن زمان توانستند كمك شاياني به حوزه كسب و كار صنعتي آن شهر بنمايند و در حال حاضر فارغ التحصيلان از اين كالج بسيار مورد توجه صنعت قرار دارند. اخيرا توسعه نيروي كار كالج يك آزمايشگاه جديد CNC را افتتاح کرده كه همه تجهيزات آن آزمايشگاه جديد بوده و باعث گرديده كه دانشجويان با اشتياق فراوان به فراگيري دروس خود مشغول باشند، همچنين موجب شده كه مسئولان و مربيان بخش ماشين ابزار و به ويژه CNC با دقت فراواني به آماده سازي و تنظيم واحدهاي جديد درسي بپردازند و تغييراتي را در نحوه تدريس خود به وجود آورند تا راندمان آموزشي آنان افزايش يابد.
روش آموزش CNC در اين كالج بدين صورت است كه هر ترم تحصيلي 4 ماهه بوده و در هفته 5 روز و روزانه 8 ساعت كار آموزشي انجام مي شود. حداكثر افراد پذيرش شده در هر دوره ( در يك كلاس ) 15 نفر بوده و دانشجويان در پايان هر دوره آموزشي ( 4 ماهه ) يك گواهينامه دريافت مي كنند. بعد از 2 سال نيز يك درجه مهارتي كسب مي نمايند. در اولين نيمه هر ترم آموزش تئوري و در نيمه دوم ترم كار با ماشينهاي تراش و فرز را آموزش مي بينند و در پايان هر ترم دانشجويان يك پروژه واقعي صنعتي را به طور كامل از طراحي تا برنامه نويسي و ماشينكاري اجرا مي كنند.
همانطور كه گفته شد در اولين نيمه ترم، دانشجويان به فراگيري جزوات راهنماي ماشينها مي پردازند و به گفته يكي از مربيان اين مركز فرض بر آنست كه دانشجويان اطلاعاتي در اين زمينه ندارند و آموزش مي بايد بطور كامل صورت پذيرد و همواره از مثالها و روش آموزشي جزوات راهنماي آموزشي استفاده مي گردد چرا كه عقيده داريم نبايد از ابتدا چرخ را اختراع نمود ! مربيان اين كالج با فارغ التحصيلان قديمي كه هم اكنون در صنايع مشغول بكار مي باشند در ارتباط بوده و در يك بحث آزاد از آنها مي پرسند كه نياز صنايع امروز چيست ؟ تا از ايده هاي آنان در طرح پروژه هاي مختلف براي دانشجويان استفاده نمايند .
تنها مسئله اي كه مربيان در حين تدريس با آن مواجه مي شوند هم سطح نبوده دانشجويان از نظر مهارتي است كه اين مسئله را نيز با اين روش حل مي نمايند: آنها دانشجويان را به كار كردن و بحث با يكديگر ترغيب مي كنند تا سطوح مهارتي شان هم سطح شده و دانشجويان ضعيف نيز هم تراز ديگر دانشجويان گردند.
كالج Delgado داراي يك تاريخچه طولاني است كه توانسته دانشجويان بسياري را متناسب با صنعت آن منطقه جغرافيايي آموزش داده و به جامعه تقديم كند. در حال حاضر اين كالج قابليت پذيرش 20000 دانشجو را در سال داشته، در حاليكه در زمان بازگشايي تنها 1300 نفر ( آن هم فقط مرد ) را پذيرش نموده بود و همه اين موفقيت را مي بايد مرهون تلاش و كوشش مديران و مربيان كالج دانست .
در پايان تنها اين نكته را مي توان يادآور شد كه پيشرفت آموزشي در گرو سه عامل : توليد كنندگان تجهيزات و ماشين آلات آموزشي ، مديران و مربيان آموزشي و برنامه متناسب آموزشي است كه غفلت از هريك عدم پيشرفت را در جامعه صنعتي رقم خواهد زد .
به اميد آنكه در كشور ما نيز هر سه عامل پا به پاي يكديگر رشد نموده و يك جامعه پيشرفته صنعتي را به دنيا معرفي نمائيم .
–
برای مطالعه مقاله های بیشتر در زمینه CNC به سایت مجله مراجعه کنید
www.irmpm.com
790 بازدید کل ، 2 امروز